Kıkırdak, vücudun çeşitli yerlerinde yarı taşıyıcı bir görev üstlenen ve kemikten daha fazla esneyebilen, yumuşak bir matrise sahip olan bir dokudur. Kıkırdak dokuda damar bulunmaz; bu nedenle kıkırdak hücreleri (kondrositler), çevresindeki matris aracılığıyla madde alışverişi yapar. Kıkırdak, göğüs kafesi, kulaklar, burun, boğaz ve omurlar arasındaki disklerde bulunur.

Kıkırdağın üç ana çeşidi vardır: Hiyalin kıkırdak, elastik kıkırdak ve fibröz kıkırdak. Bu kıkırdak türlerinin her biri, bulundukları yerin ihtiyaçlarına göre farklı özellikler gösterir.

Hiyalin kıkırdak, en yaygın kıkırdak türüdür ve adını yarı saydam, cam benzeri görünümünden alır. Kuru ağırlığının yaklaşık %40'ını Tip II kolajen oluşturur. Hiyalin kıkırdak, hareketli eklemlerde, kemiklerin iç kısmında kemikleşmenin merkezi olarak ve büyük solunum yollarının (burun, gırtlak, nefes borusu) duvarlarında bulunur. Hiyalin kıkırdakta bazı hücreler bir arada toplanarak izogen gruplar oluşturur; bu gruplar mikroskop altında rahatlıkla gözlemlenebilir.

Elastik kıkırdak, elastik lifler içerir ve bu nedenle daha esnek ve dayanıklıdır. Sarı kıkırdak olarak da bilinir. Kulak kepçesi, gırtlak ve östaki borusu gibi bölgelerde bulunur ve bu yapılarının sürekli açık kalmasını sağlar. Hiyalin kıkırdak ile benzerlik gösterir, ancak elastik lifleri sayesinde daha esnektir.

Fibröz kıkırdak, diğer kıkırdak türlerine göre daha fazla kolajen içerir ve bu nedenle sert destek ve yüksek gerilme direnci gerektiren bölgelerde bulunur. Omurlar arasındaki diskler, kalça ve penis kemikleri arasındaki yapılar, tendon ve ligamentlerin kemiklerle birleştiği yerlerde bulunur. Fibröz kıkırdak, yoğun kıkırdak ile hiyalin kıkırdak dokusu arasında bir karaktere sahiptir.

Kıkırdak doku, kondrositler ve kondroblastlardan oluşur. Kondroblastlar, matrisi salgılar ve bakımını üstlenir. Olgunlaştıklarında, lakuna adlı boşluklarda bulunan kondrositlere dönüşürler. Kondrositlerin hemen çevresindeki matris ise teritoryal matris olarak adlandırılır. Kıkırdak dokusu, kolajen ve elastik liflere sahiptir.

Kıkırdak dokusu, damar içermediği için besin ve oksijen alışverişini difüzyon yoluyla gerçekleştirir. Bu nedenle, kıkırdak dokunun iyileşme kapasitesi sınırlıdır. Kıkırdak, esnekliği ve dayanıklılığı sayesinde vücut yapılarının korunmasında önemli bir rol oynar. Ayrıca, eklemlerde sürtünmeyi azaltarak hareketi kolaylaştırır.

Kıkırdak çeşitleri ve özellikleri, vücut yapılarının fonksiyonlarını sürdürebilmesi için büyük bir öneme sahiptir. Her bir kıkırdak türü, bulunduğu bölgenin ihtiyaçlarına uygun olarak özel nitelikler taşır ve vücudun sağlıklı işleyişine katkıda bulunur.