Eklem kıkırdağı, sert ve esnek bir örtü şeklinde eklemlerdeki kemik uçlarını kaplar ve iki kemiğin birbiri üzerinde yumuşak ve sürtünmesi en aza indirilmiş biçimde hareketini sağlar. Ancak, kıkırdak travma veya aşırı kullanım nedeniyle zarar gördüğünde vücut, diğer dokular gibi hızlı ve tam olarak iyileşme sağlayamaz. Yaralanmış kıkırdak sonucunda meydana gelen kemiğin eklemde diğer tarafa direkt teması ile ağrı ve hareket kısıtlaması ortaya çıkar. Biyolojik mühendislik ve gelişen teknoloji, diz eklem kıkırdağı hasarlı insanlar için umut kaynağı olmuştur. Artık çeşitli teknikler ve teknoloji ile hastaların kendi hücre ve dokuları kullanılarak ağırlık binen dizlerdeki kıkırdağın tedavisi mümkün olmaktadır. Uygulanan Teknikler Diz kıkırdak nakli için kullanılan çeşitli teknikler şöyledir: Mikro Kırık Kıkırdak arızası olan bölgeler, küçük delikler açılarak kemik iliğinde bulunan kök hücrelerin hasarlı bölgeye getirilmesi ve burada kıkırdak yama oluşturulmasıdır. Tamamen artroskopik olarak yapılan bir işlemdir. Hasarlı kıkırdak doku tamamen temizlenerek canlı kemik dokusu ortaya çıkarılır. Daha sonra bu iş için özel olarak yapılmış ekipmanlar kullanılarak birbirlerine 1 cm mesafelerle, 1 cm derinliğinde ve 2-2.5 mm genişliğinde delikler açılır. Bu deliklerden kemik iliğinin içindeki kök hücreler gelerek canlı kemik dokusuna katılır. Bu hücreler, bulundukları yerin özelliği nedeniyle kıkırdak hücrelerine dönüşür ve bölgede bir kıkırdak yama meydana gelir.
Kıkırdak Hücre Nakli Kıkırdak hücreleri yapısal bakımdan en üst seviyede olgunlaşmış hücrelerdir. Bu sebeple kendileri çoğalma göstermezler. İnsanlarda kıkırdak hücresi yapımı 1 yaşında sona erer. Yeni kıkırdak hücresi çoğaltılması için genetik laboratuvarlarda genetik birçok işlem ve kültürde çoğaltma işlemi gerekmektedir. İki aşamalı bir cerrahi müdahale gereklidir.
Kıkırdak hücre naklinde hastaların kendi hücreleri kullanıldığı için tehlike yoktur ve hastaların büyük kısmında iyileşme sağlanır. Ancak bu nakil herkese uygulanamaz. Nakil kararı verilirken hasarlı bölgenin ölçüsü, önceki ameliyatların sayısı ve içeriği, hastanın talep ve beklentileri, hasarlı kıkırdağın bulunduğu yer ve birden fazla lezyonun bir arada bulunması önemlidir. Yaşlı ve kireçlenme bulguları olan kişilerde uygulama yapılmazken, genç ve yaralanma dolayısıyla kıkırdak problemi olan hastalar iyi adaylardır. Ancak nakil gerektiren bölgenin alanı çok geniş olmamalıdır. Genişleyen alanlarda başarı oranı düşük olduğu için allogreftler daha avantajlıdır. Sonuç Diz kıkırdak nakli, gelişen tıbbi teknoloji ve biyomühendislik sayesinde diz ekleminde kıkırdak hasarı olan hastalar için etkili bir tedavi yöntemi haline gelmiştir. Mikro kırık ve kıkırdak hücre nakli gibi tekniklerle hastaların kendi hücre ve dokuları kullanılarak başarılı sonuçlar elde edilmektedir. Her iki yöntemin de kendi avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır, bu nedenle tedavi seçimi hastanın özel durumuna göre yapılmalıdır. Bu ileri teknikler, özellikle genç ve aktif yaşam tarzına sahip hastalarda, kıkırdak hasarlarının tedavisinde umut verici sonuçlar göstermektedir. |